“Thuis is een begrip waarbij iedereen zijn eigen associaties heeft. Het is een state of mind, maar ‘thuis’ is ook met vertrouwde vrienden samen zijn. Of een plek waar je je lekker voelt en je jezelf kan zijn.”
Op het nieuwe album van Marco Borsato, ‘Thuis’, staan tien liedjes die allemaal met elkaar in gesprek lijken te gaan. Met als onderliggend thema: thuis zijn. Niet alleen in letterlijke zin. “Ik denk dat iedereen zijn hele leven verlangt naar een thuis, naar het los kunnen laten van angsten en verplichtingen. Persoonlijk heb ik dat thuisgevoel sterk als ik duik, als ik onder water ben en even helemaal los kom van de drukte om me heen. Maar ik kan me ook voorstellen dat een volle stamkroeg op zaterdagavond voor iemand ‘thuis’ kan zijn. Er zijn allerlei manieren om thuis te komen. ”
Thuis heeft een beschouwende en berustende grondtoon. De liedjes zijn zelfbewust in de goede zin: niet de twijfel overheerst, maar het vertrouwen in een goede afloop. “Het gaat over weten waar je staat en de kracht hebben om te genieten van wat er is. Iedereen is zijn hele leven op zoek naar een veilige haven. Als je daar bent aangekomen, weet je wat geluk is. Het leven is accepteren wie je bent. Want uiteindelijk beleven we onze mooiste momenten op kleine schaal – thuis, met familie, vrienden, op een plek waar je echt gezien wordt en mensen weten wie je echt bent.”
Borsato zit, zoals dat heet, 27 jaar in het vak. Het aantal hoogtepunten in zijn carrière is groot; zo stond hij, sinds de opening in 2012, al twintig keer in de Ziggo Dome (‘dat is eigenlijk ongelooflijk’), negen keer in De Kuip, vijftien keer in het GelreDome, 20 keer in Rotterdam Ahoy en meer dan vijftig keer gaf Borsato een concert in het Sportpaleis in Antwerpen. “Als je het zo zegt, heb ik best wel wat piketpaaltjes geslagen. Daar ben ik vanzelfsprekend trots op. Het contact met het publiek is ontzettend belangrijk. Ik wil mijn fans geregeld in de ogen kunnen kijken.”
In al die jaren is Borsato blijven zoeken naar nieuwe geluiden, naar liedjes die mensen wakker schudden omdat ze de gebaande paden verlaten. Bij Thuis heeft hij het gevoel dat hij óók had na het maken van Als geen ander (1995) – muziek en tekst lijken op een vloeiende manier bij elkaar gekomen. ‘Die plaat, Als geen ander, is een ijkpunt geworden. Daar staat niet één minder liedje op. Daardoor heb ik bij een nieuw album altijd in mijn achterhoofd dat ik daarbij weer in de buurt moet komen. En ik zeg het maar ronduit: dat is gelukt. Thuis zou zomaar een sleutelplaat kunnen worden. Ook hier staat geen lied op waarover ik twijfels heb. Dit tiental hoort bij elkaar.’
Er zijn momenten waarop componist John Ewbank en Borsato elkaar verbaasd aankijken. Na al die jaren is hun samenwerking nog altijd intensief en dat is, beseffen beiden al te goed, ongebruikelijk binnen de turbulente muziekindustrie. “We zijn op een punt aangekomen dat we alles tegen elkaar kunnen zeggen. We vullen elkaar aan en dagen elkaar uit. Omdat we niets voor elkaar te verbergen hebben. Daarbij brandt het heilige vuur nog volop. Er is rust gekomen. Dat geldt ook voor John. Door die rust groeit juist de ambitie. Een ambitie die zich niet richt op succes of aandacht, maar puur op de muziek.”
Borsato en Ewbank voeren vaak lange gesprekken voordat een liedje ontstaat, en soms is het na een paar woorden al raak. Het slotnummer van Thuis, ‘Eventjes alleen’, had bijvoorbeeld een lange weg nodig. “We spraken alweer een paar jaar terug over het feit dat we tegenwoordig alles delen met elkaar, ook zaken die voorheen als intiem werden beschouwd. Dat is helemaal het geval als je een publiek persoon bent. De paparazzi en hackers staan per slot van rekening altijd klaar. Persoonlijk heb ik soms het gevoel dat alleen mijn gedachten helemaal van mezelf zijn. ‘Eventjes alleen’ gaat over dat gevoel. Toen John en ik dat bespraken, speelde John meteen een akkoord op de piano. Maar het idee zakte weg. Nu, drie platen verder, was het blijkbaar gerijpt. Een nummer dat begint met een overpeinzing en eindigt met een ontlading.”
Het titelnummer ‘Thuis’ en ook ‘Wakker’ gaan over (herwonnen) vrijheid en het vermogen het leven bij de kladden te grijpen. Een mooi voorbeeld van de ontwikkeling die Ewbank en Borsato hebben doorgemaakt is ‘Alsof je vliegt’, over verloren liefde. Het onderwerp is hetzelfde als in ‘De Waarheid’ (1996), maar het perspectief is nu niet meer vanuit de partij die de relatie moet verbreken; in plaats daarvan heeft de tekst een troostend karakter én klinkt kritiek over de hoogmoed waarmee de liefde vaak wordt tegemoet getreden.
Het leven van Borsato steunt intussen alweer jaren op een ‘gezonde balans’. Hij is niet meer bezig met wat anderen allemaal van hem vinden. “Ik ben erachter gekomen dat eigenlijk geen scheiding is te maken tussen de zanger en de privépersoon. Ik ben zowel de showman op het podium als liefhebbende vader als de man die het heerlijk vindt om stilletjes toe te kijken. Die diverse karaktereigenschappen zijn terug te vinden in mijn werk. Mijn liedjes zijn wie ik ben. Zo’n beetje om de twee jaar ligt er gelukkig een nieuwe plaat. In de tussentijd schrijft het leven zijn eigen muziek. Het is de kunst, elke keer weer, die muziek te vangen en op de plaat te krijgen.”